Sunday, July 19, 2015

"पदर" ! मराठीतला जादुई शब्द

"पदर" !

काय जादुई शब्द आहे हो मराठीतला !
काना नाही, मात्रा नाही, वेलांटी
नाही, अनुस्वार नाही. एक 
सरळ तीन अक्षरी शब्द. पण,
केवढं विश्‍व सामावलेलं आहे 
त्यात!

किती अर्थ, किती महत्त्व... 
काय आहे हा पदर?

साडी नेसणाऱ्या स्त्रीच्या
खांद्यावर रुळणारा मीटर दीड
मीटर लांबीचा भाग. तो 
स्त्रीच्या लज्जेचं रक्षण तर
करतोच, सगळ्यात महत्त्वाचं 
हे कामच त्याचं. पण, आणखी
ही बरीच कर्तव्यं पार पाडत असतो हा !

या पदराचा उपयोग स्त्री केव्हा,
कसा अन्‌ कशासाठी करेल, 
ते सांगताच येत नाही.

सौंदर्य खुलवण्यासाठी सुंदरसा
पदर असलेली साडी निवडते. सण-समारंभात तर छान-छान
पदरांची जणू स्पर्धाच लागलेली
असते. सगळ्या जणींमध्ये 
चर्चाही तीच.

लहान मूल आणि आईचा पदर, 
हे अजब नातं आहे. मूल तान्हं
असताना आईच्या पदराखाली
जाऊन अमृत प्राशन
करण्याचा हक्क बजावतं.

जरा मोठं झालं, वरण-भात 
खाऊ लागलं, की त्याचं 
तोंड पुसायला आई पटकन 
तिचा पदरच पुढं करते.

मूल अजून मोठं झालं, शाळेत
जाऊ लागलं, की रस्त्यानं 
चालताना आईच्या पदराचाच 
आधार लागतो.  एवढंच काय,
जेवण झाल्यावर हात धुतला, 
की टॉवेलऐवजी आईचा 
पदरच शोधतं आणि आईलाही
या गोष्टी हव्याहव्याशा वाटतात
मुलानं पदराला नाक जरी 
पुसलं, तरी ती रागावत नाही 
त्याला...

बाबा जर रागावले, ओरडले 
तर मुलांना पटकन लपायला आईचा पदरच सापडतो.

महाराष्ट्रात तो डाव्या खांद्या
वरून मागे सोडला जातो; 
तर गुजरात, मध्य प्रदेशात 
उजव्या खांद्यावरून पुढं 
मोराच्या पिसाऱ्यासारखा
फुलतो !

काही कुटुंबात मोठ्या 
माणसांचा मान राखण्यासाठी
सुना पदरानं चेहरा झाकून
घेतात, तर काही जणी आपला
लटका, राग दर्शवण्यासाठी 
मोठ्या फणकाऱ्यानं पदरच झटकतात !

सौभाग्यवतीची ओटी भरायची
ती पदरातच अन्‌ संक्रांतीचं 

वाण लुटायचं ते पदर लावूनच.
बाहेर जाताना उन्हाची दाहकता
थांबवण्यासाठी पदरच 
डोक्‍यावर ओढला जातो, 
तर थंडीत अंगभर पदर लपेटल्यावरच छान ऊब 
मिळते! 
काही गोष्टी लक्षात ठेवण्यासाठी
पदरालाच गाठ बांधली जाते 
अन्‌ नव्या नवरीच्या जन्माची 
गाठ ही नवरीच्या पदरालाच, 
नवरदेवाच्या उपरण्यासोबत 
बांधली जाते.

पदर हा शब्द किती अर्थांनी 
वापरला जातो ना? 
नवी नवरी नवऱ्याशी बोलताना 
पदराशी चाळे करते, पण 
कामाचा धबडगा दिसला, 
की पदर खोचून कामाला
लागते. 
देवापुढं आपण चुका कबूल करताना म्हणतोच ना - माझ्या
चुका "पदरात घे.‘

मुलगी मोठी झाली, की आई
तिला साडी नेसायला शिकवते,
पदर सावरायला शिकवते अन्‌
काय म्हणते अगं, चालताना 
तू पडलीस तरी चालेल. 
पण, "पदर" पडू देऊ नकोस ! अशी आपली संस्कृती.

या पदरावरूनच किती तरी वाक्‌प्रचार, म्हणी रूढ झाल्या आहेत.
पदर सुटला म्हटले, की 
फजिती झाली; कुणी पदर 
ओढला म्हटलं, की छेड
काढली.

"पदरावरती जरतारीचा मोर
नाचरा हवा, आई मला नेसव 
शालू नवा...‘ अशी गाणी ऐकायलाही छान वाटतात.

असा हा किमयागार पदर

लेखक: अनामिक 
WhatsApp वर वाचनात आले आणि आवडले म्हणून शेअर केले आहे . लेखकाचे नाव कळल्यास श्रेय देण्यात येईल.

Friday, July 17, 2015

तुला माझ्याबद्दल काय वाटतं ?


लग्नाला बारा वर्ष झाल्यावर
अचानक एक दिवस तिनं त्याला विचारलं ..
."तुला माझ्याबद्दल काय वाटतं ?"
तो बावचळला ... गोंधळला ...
आता अशा प्रश्नांची सवय उरली नव्हती नं ... !
प्रेम नवं नवं होतं तेव्हा ठीक होतं हो ...
तिच्याकडून दिवसातनं एकदा तरी
हा प्रश्न यायचाआणि त्याच्याकडे ही
एकदम भारी भारी उत्तरं तयार असायची ..
.पण मग लग्न झालं ..
.संसार नावाची प्रश्नपत्रिका सोडवता
सोडवता ही असली तोंडी परीक्षा
पार विस्मरणात गेली ...
आणि काल परवा अचानक हा
गुगली पडला ...
त्यातून तिनं प्रश्न विचारला तेव्हा
ती पोळ्या करत होती ..हातात लाटणं ...
समोर तापलेला तवा ...
त्यानं संभाव्य धोका ओळखला ..
आणि 'सांगण्यासारखं प्रचंड आहे .
.संध्याकाळी सावकाशीनं सांगतो ...'
असं म्हणून तो कामावर सटकला ... !
तो घरातून बाहेर पडला खरा ...
पण घर काही डोक्यातून बाहेर
पडलं नव्हतं .. !
अख्खा दिवस शब्दांची जुळवा
जुळव करण्यात गेला ...
कठीण असतं हो ...
नात्याचं गणित एकदा भावनेत अडकलं
की ते शब्दांतून सोडवणं कठीण असतं ..
तो विचार करत होता ..काय सांगावं .. ?
मी राजा .. तू माझी राणी
वगैरे काही म्हणावं का ...नको ..
फार फिल्मी वाटतं ..तू खूप छान आहेस ..
.असं म्हणावं ... नको ...
तिला ते फारच रुक्ष वाटण्याची
शक्यता आहे .
.समजूतदार सहनशील वगैरे म्हणावं ...
तर ती नक्की म्हणेल ..
.राजकारण्यां सारखी उत्तरं देऊ नकोस ...
त्याला काहीच सुचेना ...
बायकोला आवडेल असं वागणं
आणि तिला पटेल असं बोलणं ...
हे दोन्ही शिकवणारे क्लासेस
असायला हवे ...
लाईन लागेल नवऱ्यांची ..
.त्याच्या मनात असले भलभलते
विचार येत होते ..सूर्य मावळला ...
घरी जायची वेळ झाली ..
आपल्याला पाहिल्या पाहिल्या तिच्या
उजव्या डोळ्याची भुवई वर जाणार ...
याची त्याला खात्री होती ...
घरचा अभ्यास न करता शाळेत गेलेल्या
विद्यार्थ्या सारखा त्याचा चेहरा झाला होता ...
त्यानं बेल वाजवली ..
अपेक्षे प्रमाणे तिनं दार उघडलंच नाही ..
त्याच्या मुलानं दार उघडलं ...आणि
पुढच्याच क्षणी कांद्याच्या भजीचा
घमघमाट नाकात शिरला ...
मुलगा जवळ जवळ उडी मारत म्हणाला ...
"भजी केलीत आईनं ... पटकन हातपाय
धुवून या ..."
तो मान डोलावून आत गेला ...आणि
पुढच्याच क्षणी टेबलवर हजर झाला ...
बायकोनं भज्यांची प्लेट समोर मांडली ..
त्यानं विलक्षण अपराधी चेहऱ्यानं
तिच्याकडे पाहिलं ...
तिनं तोंडभर हसून विचारलं ..
"काही सुचलं ... ?
"त्यानं नकारार्थी मान हलवली ...
तशी ती पटकन टाळी वाजवून
आनंदानं म्हणाली ...
"मलाही नाही सुचलं ... !
"तो पुन्हा गोंधळला ...इतकी
अनपेक्षित प्रतिक्रिया ... ?
आणि ती बोलतच होती ...
"काही दिवसांपूर्वी माझ्या एका मैत्रिणीनं
मला विचारलं ...
तुला तुझ्या नवऱ्याबद्दल काय वाटतं ... ?
"सात दिवस विचार केला ..पण
मला काही सांगताच येईना ..
.मग भीति वाटली ...
माझं तुझ्यावरचं प्रेम आटलं की काय .. ?
अपराधी वाटायला लागलं -
काय करावं कळेना ...
मला स्वतः विषयी शंका होती
पण बारा वर्षानंतर ही तुझं प्रेम
कणभर ही आटलेलं नाही याची
खात्री होती.
म्हणून मग हा प्रश्न तुला विचारला ..
.वाटलं ..तुला उत्तर देता आलं तर
आपण 'Fault' मध्ये आहोत ..
पण नाही ... तुलाही उत्तर देता
आलं नाही ...म्हणजे आपण आता
अशा वळणावर आहोत ...
जिथे फक्त 'वाटणं' संपून 'वाटून घेणं'
सुरु झालंय ..
.आता शब्द सापडत नाहीत ...
आणि त्याची गरजही वाटत नाही ...
कारण आता एकमेकांसमोर स्वतःला
सिध्द करण्याची धडपड संपलीय ...
"असं म्हणून तिनं एक कांदा भजी
त्याला भरवली ...""
त्याच्या बारा वर्षाच्या संसारा मधला
सगळा खमंगपणा त्या भजीत उतरला होत...!!!


लेखक: अनामिक
WhatsApp वर वाचनात आले आणि आवडले म्हणून शेअर केले आहे . लेखकाचेचे नाव कळल्यास श्रेय देण्यात येईल.

Wednesday, July 8, 2015

गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो
तिच्या एका “झलके” साठी बोळ बोळ फिरायचो,
ती दिसायची नाही पण तिचा बाप बाहेर यायचा,
त्याला कळू नये म्हणून मग “झाल का जेवण” विचारायचो
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

शेवटच्या बाकड्यावर बसून तीला बघत असायचो,
ती कधी तरी पहायची मग विचारात गुंतत रहायचो,
हिला आता विचारूच म्हणत तिच्या मागे फिरायचो,
चिंचा, आवळे, बोरं तिला कुरणात जावून आणायचो
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

यात्रे दिवशी तेवढ देवाला निवद घेवून जायचो,
नदीवरच्या पुलावर तिची वाट पहात असायचो,
ती यावी म्हणू आधीच देवाला नवस बोललेलो असायचो,
ती आल्यावर मात्र नारळ फोडून देवाचा नवस मग फेडायचो
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

धुणं धूया ती जेव्हा नदीकाठी यायची,
कमरेवर बादली आणि मैत्रीण सोबत असायची,
आम्ही मात्र चड्डीवर पाण्यात उड्या मारायचो,
मग खेकड्यावानी कपारीला लपून तिला पाहायचो
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

तिच्या मैत्रिणीच्या लग्नात आवर्जून जायचो,
नवरा भावबंद असल्यासारख घोड्यासमोर नाचायचो,
तिनं बघाव म्हणून जोरात उड्या मारायचो,
ती हसलेली बघून आनंदात न जेवताच घरी यायचो
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

मग कधी तिला मुलगा पाहायला यायचा,
आम्ही तेव्हा मात्र पांदीला गुरामाग असायचो,
बघून देखून गेल्यावर आम्हाला बातमी ती कळायची,
मग आपल रात्री नुकताच विचार करत झोपायचो,
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

शेवटी तिच्या लग्नाची पत्रिका घरी यायची,
आम्ही ती तेव्हा मात्र निरखून वाचायचो,
कार्यवाहकाच्या यादीत तेव्हा आम्ही असायचो,
तीच लग्न तेव्हा जबाबदारीन पार पाडायचो,
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

तिच्या लग्नात लाडू खाल्यावर आम्ही घरी परत यायचो,
रानामधी जावून सरीच्या अंकुराशी बोलायचो,
दोन तीन दिवस न जेवताच गावात फिरत रहायचो,
मनामधी तेव्हा खरच फार रडायचो,
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो

ती सोळाव्याला आली की तिला जावून भेटायचो,
कस आहे सासर सारी विचारपूस करायचो,
नकळत तेव्हा तिच्या डोळ्यात येणारे हळुवार पाणी पाहायचो,
आणि मग तेव्हा तिच्या मनातल प्रेम आम्ही समजायचो,
गावाकड प्रेम बघा आम्ही असच करायचो


कवी : Mr. Sagar Kakade. ९९६०४५५५२२
कविता WhatsApp वर वाचनात आली. आवडली म्हणून शेअर केली. कवीचे नाव कळल्यास श्रेय देण्यात येईल.

Sunday, June 28, 2015

सुखांमागे धावता धावता

झकास कविता
सुखांमागे धावता धावता
विवेक पडतो गहाण
पाण्यात राहूनही माशाची मग
भागत नाही तहान
स्वप्न सत्यात आणता आणता
दमछाक होते खूप
वाटी-वाटीने ओतलं
तरी कमीच पडत तूप
बायको आणि पोरांसाठी
चाले म्हणे हा खेळ
पैसा आणून ओतेन म्हणतो
पण मागू नका वेळ
करिअर होतं जीवन मात्र
जगायचं जमेना तंत्र
बापाची ओळख मुलं सांगती
पैसा छापणारं यंत्र
चुकून सुट्टी घेतलीच तरी
पाहुणा 'स्वतःच्या घरी'
दोन दिवस कौतुक होतं
नंतर डोकेदुखी सारी
मुलच मग विचारू लागतात
बाबा अजून का हो घरी?
त्यांचाही दोष नसतो
त्यांना याची सवयच नसते मुळी
सोनेरी वेली वाढत जातात
घरा भोवती चढलेल्या ,
आतून मात्र मातीच्या भिंती
कधीही न सारवलेल्या
आयुष्याच्या संध्याकाळी मग
एकदम जाणवू लागतं काही,
धावण्याच्या हट्टापायी आपण श्वासच मुळी घेतला नाही
सगळं काही पाहता पाहता
आरशात पाहणं राहून गेलं
सुखाची तहान भागवता भागवता
समाधान दूर वाहून गेल

Monday, June 8, 2015

पुणे का आवडते..? Why we love Pune

पुणे का आवडते.. ?

सोन्याच्या फाळाने नांगरलेले शिवबाचे पुणे,
पेशव्यांच्या 'सर्व' पराक्रमांचे पुणे..
लाल महालात 'तोडलेल्या' बोटांचे पुणे..
इथून तिथवर असलेल्या पुलांचे पुणे..
'कोटी'सूर्य असलेल्या पु.लं. चे पण पुणे..
नावात इंग्लिश असून सुद्धा मराठीतच शिकवणा-या रमण बागेतले आणि टिळक रोड वरचे पुणे..
"सौ. विमलाबाई गरवारे च्या पोरांचा गर्वच नाही तर माज आहे पुणे"
सव्वाशे दीडशे वर्षांपासून अखंड पुणेकर घडवणा-या नू.म.वि., भावे स्कूल चे पुणे..
SP, FC, BVP, SIMBY, Modern, MIT आणि वाडिया चे पुणे..
आणि त्यातल्या तोंडाला रुमाल लावून (की बांधून?) Two Wheeler वाल्या मुलींचे पुणे..
RTO कडून License to kill इश्यू करून घेतलेल्या जगातल्या सर्वात सुंदर मुलींचे पुणे..
Info Tech park चे पुणे..
Koregaon Park चे पुणे..
कॅम्पातल्या श्रूजबेरी वाल्या कयानींचे पुणे..
चितळ्यांच्या बाकरवडी चे पुणे..
वैशाली च्या yummy सांबार चे पुणे..
रुपालीच्या भन्नाट कॉफी चे पुणे..
तुळशीबागेतल्या स्वस्ताई चे पुणे आणि पगडी आणि पुणेरी जोड्यांचे पुणे..
खास बेडेकर, श्री आणि कधी कधी रामनाथ च्या मिसळीचे पुणे..
JM Road च्या Mac आणि KFC चे पुणे..
कॅड बी आणि कॅड एम चे पुणे..
सोडा शॉप चे पण पुणे..
अभिनव चे एकदम हटके कलाकारी पुणे..
University मध्ये शिकणा-यांचे पुणे, आणि University च्या जंगलात 'दिवे लावणा-यांचे पुणे..
कधी ही न थकणा-या लक्ष्मी रोड, MG रोड आणि Hongkong गल्ली चे पुणे (तिथली साधी डोक्याची पिन सुद्धा HONGKONG वरून येत नाही)..
खवय्यांसाठी जीव देणा-या German Bakery चे पुणे, आणि चवी साठी जीव टाकणा-या खवय्यांचे पुणे..
बादशाही,जनसेवा आणि आशा च्या Veg 'थाळी' वाले पुणे..
सदशिवातले बिनधास्त Nonveg वाले पुणे, आणि रमझान मधल्या त्या मोमीनपु-यातले रात्रीचे लजीज पुणे..
मस्त पैकी दहा बारा दिवस कल्ला करणा-या आमच्या गणपती बाप्पांचे पुणे..
शिकणा-यांचे पुणे आणि चांगलेच शिकवणा-यांचे पण पुणे..
'सरळ' मार्गी प्रेमिकांच्या 'Z' bridge चे पुणे..
सगळी कडे खोचक पाट्या लावून शहाण्याला शब्दांचा मार देणारे पुणे..
ताजमहाल पाहून सुद्धा "बरा बांधलाय पण मेलेल्या बायको साठी एवढा खर्च केलान" अशी तोंडभर स्तुती करणारे पुणे..
फटकळ, खवचट, उद्धट यांना विशेषण समजून छाती फुगवणारे पुणे..
'इथे उचलून धरलं तर जगात कोणाची पडण्याची टाप नाही' अशी ख्याती मिरवणारे पुणे !..
पेशवे पार्कातल्या पांढ-या मोरांचे आणि वाघांचे पुणे..
आठवणींच्या बोगद्यातून अजूनही शिटी वाजवत जाणा-या "फुलराणी" चे पुणे..
भरत, टिळक आणि बालगंधर्व चे पुणे..
पुरुषोत्तम आणि फिरोदियाच्या जल्लोषाचे पुणे..
bollywood ला acting ची अक्कल शिकवणा-या wisdom tree चे पुणे, आणि जगभरातल्या फिल्म्स जपून ठेवणा-या 'NFAI' चे पुणे..
फक्त आठवणीत राहिलेल्या मिनर्व्हा, भानुविलास आणि नटराज चे पुणे..
आशियातल्या पहिल्या multiplex चे पुणे..
गोगलगायीशी स्पर्धा करणा-या PMPML चे पुणे..
प्रचंड बडबड करून समोरच्याला दमवणा-यांचे पुणे आणि
कमीत कमी शब्दात प्रचंड अपमान करण्याचे सामर्थ्य बाळगणारे पुणे..
लग्नाची शान पुण्यातच असे म्हणणारे मंगल कार्यालयांचे पुणे..
प्रत्येक पेठेतल्या खास पुणेरी मारुतींचे पुणे..
Christmas ला MG Road ला हौसेने केक खाणारे पुणे..
भर उन्हात दुपारी सुद्धा अमृततुल्य मधला चहा पिणारे पुणे..
सुसाट गल्ली आणि बोळांचे पुणे..
Express highway ने निवांत मुंबईला जाणारे पुणे...
पहिला संपूर्ण भारतीय सुपर कॉम्प्युटर बनवणारे पुणे..
आणि "आम्हाला कशाला लागतोय mobile ?" असे पण म्हणणारे पुणे..
जगभरातल्या रस्त्यांवर धावण्यासाठी Mercs, VolksWagon आणि Jaguar, Nano बनवणारे पुणे..
सकाळ संध्याकाळी फिरायला जाणा-या थकलेल्या पायांचे पुणे,
Weekend ला सह्याद्री आणि वर्षातून एकदा तरी हिमालय तुडवणा-यांचे पुणे..
पर्वती वर प्रॅक्टीस करून Everest ला गवसणी घालणारे पण पुणे..
पावसातल्या सिंहगडावरच्या चहा आणि खेकडा भज्यांचे पुणे..
उन्हाळ्यातल्या रसवंती गृहातल्या जम्बो ग्लास चे पुणे,..
Sunday ला सकाळी पॅटीस, पोहे आणि दुपारची निवांत झोप काढणा-यांचे पुणे,
कसबा आणि गुरूवारातल्या भावड्यांचे पुणे..
सदाशिव, नारायण, शनिवारातल्या भाऊंचे पुणे..
बारा महिने २४ तास online असणारे, पण दुकान मात्र दुपारी दोन-चार तास बंद ठेवणारे,
असे आमची कुठेही शाखा नसलेले एकमेवाद्वितीय पुणे !!